De zachtmoedige krijger is een beeld uit het boeddhisme dat me steeds weer inspireert. Wat is een zachtmoedige krijger? Een mens, die kwetsbaar durft te zijn én krachtig. Een mens die durft te staan voor ‘softe’ waarden zoals vrede, liefde en een schone planeet. Een mens, die daarmee ook tevoorschijn komt met alle risico’s van dien. Dat vraagt moed. Maar het vraagt ook om know-how.

Nuchter know-how

De zachtmoedige krijger is vaardig in het toepassen van die know-how of is bereid die te leren: hoe we nuchter de tegenkrachten in de vorm van verkilling, verwarring en verharding tegemoet kunnen treden en hoe we tegelijkertijd stabiel, liefdevol en zorgzaam kunnen blijven – naar onszelf toe en naar anderen toe. Zachtmoedig krijgerschap vraagt om de moed om onze innerlijke waarden te tonen en in de wereld te zetten door nieuwe vormen van communicatie en organisatie uit te proberen.

De moderne krijger

Een van de moderne zachtmoedige krijgers is Naomi Klein: milieuactiviste met oog voor de noodzaak dat we ook ons bewustzijn moeten veranderen. Haar boek NEE is niet genoeg geeft een haarscherpe analyse, dat hebzucht en machtsdenken in bedrijven en politiek ons meer en meer in een impasse brengen. Maar dat is niet haar enige betoog. Ze is doordrongen van de noodzaak dat we collectief groeien naar andere waarden: betrokkenheid op elkaar en de planeet, respect voor elkaars verschillen, inzicht in wat alle mensen met elkaar verbindt.

Een gezond ‘ja’

Daarnaast is zij iniatiefneemster van nieuwe vormen van samenwerken. In co-creatie met vele belangengroepen van diverse pluimages formuleert ze doelen van een gezond “ja”, waarmee we politieke partijen en bedrijven kunnen aanspreken op hun verantwoordelijkheid om het belang van alle mensen en van alles wat leeft op onze planeet te dienen.

Naomi Klein is strijdbaar en inventief. Maar ze is ook in staat het gevoelige hart van de krijger een plek te geven. Dat doet ze op een bijzondere wijze: ze vraagt ons te rouwen om dat wat nu verloren gaat en niet meer te herstellen is. Ze vraagt ons zich door het lijden op onze planeet te laten raken. Om van woede en onmacht naar compassie te gaan. Compassie is een diepe kracht, die veel meer teweeg kan brengen dan woede. Compassie is in staat onze neiging ons terug te trekken in wrok en machteloosheid te transformeren in een moedig handelen vanuit een visie die het welzijn van alle levende wezens omvat.

Ik raad haar boek van harte aan!

De kunst van het lijden

In het boeddhisme heeft de contemplatie op lijden een belangrijke plek. De huidige meditatieleraar Thich Nhat Hanh spreekt van ‘de kunst van het lijden’. De kunst van het lijden betekent niet dat we ons in somberheid van het leven afwenden, maar dat we lijden moedig onder ogen zien, zodat het kan bijdragen aan onze groei in compassie en compassievol handelen. Dit compassievol handelen richt zich op het beschermen en dienen van het leven op alle lagen: voor werkelijk welzijn in onszelf, in onze relaties, op ons werk, in ons land en op heel onze planeet.

Dorle Lommatzsch
Hoofddocent Academie voor Open Bewustzijn

Vredesonderwijs

Vredesonderwijs leidt op tot zachtmoedig krijgerschap. De trainingen, workshops en opleidingen van de Academie voor Open Bewustzijn willen hieraan bijdragen. Graag ontmoeten we jou op een van onze activiteiten!