Wat is mindfulness nu eigenlijk?

Over mindfulness is veel en zeer uiteenlopend geschreven. Het wordt tegenwoordig als synoniem gebruikt voor het 8-weken programma MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction) of MBCT (Mindfulness Based Cognitive Therapy), waarover inmiddels vele boeken geschreven zijn. De wortels van het 8-weken programma mindfulness liggen echter in de eeuwenoude kennis van het boeddhisme. Ook hierover – mindfulness als deel van deze oude oosterse wijsheid – is veel in de literatuur te vinden. Hier is mindfulness ingebed  in een veel groter kennis- en leergebied over de werking van ons bewustzijn.

Mindfulness is niet alleen iets wat je je cognitief eigen maakt. Het is ook een beoefening om je aandacht te trainen. De vormen waarin de meditaties en contemplaties worden aangeboden zijn daarbij heel divers, afhankelijk van de achtergrond, waaruit ze voortkomen. Voor degene, die zich op mindfulness wil oriënteren kan dat nogal verwarrend zijn. Wat is de reden voor deze verwarrende diversiteit?

De boom en de tak

Er is eigenlijk sprake van twee soorten mindfulness. De eerste soort mindfulness – die zijn wortels heeft in de boeddhistische psychologie – is als een oeroude boom, die vele vertakkingen heeft gekregen door de eeuwen heen. Er ontstonden leringen rondom mindfulness die in elk land en in elke cultuur zich weer aanpasten aan de gegeven omstandigheden.

De tweede soort mindfulness kun je zien als een van de laatste takken aan de boom van deze oeroude boeddhistische wijsheidsleer. Je zou deze vorm van mindfulness kunnen beschouwen als de meest recente ontwikkeling op het gebied van meditatie waarbij mindfulness passend werd gemaakt voor onze tijdsgeest in onze westerse maatschappij. Dat is het huidige 8-weken programma MBSR en MBCT.

Mindfulness Based Stress Reduction

Wil je je informeren over mindfulness in de zin van het het 8-weken programma MBSR? Dan kun je je het beste oriënteren aan het
Handboek meditatief ontspannen van Jon Kabat-Zinn.  Je leest hier hoe het programma in de jaren 80 ontstond.

 

 

 

Mindfulness Based Cognitive Therapy

Op basis van het MBSR programma ontstond later de MBCT, ontwikkeld door drie cognitieve gedragstherapeuten Zindel Segal, Mark Williams en John Teasdale. Het boek Mindfulness en cognitieve therapie bij depressie is de meest uitgebreide en precieze beschrijving van het huidige 8-weken programma.

 

 

De boeddhistische wortels van mindfulness

In onze opleidingen is nadrukkelijk aandacht voor de boeddhistische oorsprong van mindfulness.  Wil je hier meer over weten? Lees dan hier verder.