Zacht hart – krachtig hart
Dagen van vrede en verzoening in Buchenwald
In de laatste week van mei verbleven 23 meditatiebeoefenaars uit Nederland, Duitsland, Denemarken, Engeland en de Verenigde Staten in het voormalige concentratiekamp Buchenwald, Duitsland. Hun motto: ga naar de plaatsen die je vreest, en beoefen vrede.
De uitnodiging hiertoe kwam van twee leden van de ZenPeacemakers-community in Duitsland: Reiner Hühner en Kathleen Battke, alsook van Dorle Lommatzsch en Judith Beermann-Zeligson: twee studenten van de internationale Ridhwan-School uit Nederland en Denemarken. Hierdoor stonden deze dagen in het teken van de levendige traditie van het getuige zijn, zoals dit door de ZenPeacemakers wereldwijd op plaatsen van lijden en in streetretreats gepraktiseerd wordt, en werden verbonden met de beoefening van het ‘open onderzoek’, de inquiry, van de Ridhwan-school.
De noodzaak tot transformerend onderwijs
De beweegredenen van de Initiatiefnemers: “Wij ervaren de noodzaak onze persoonlijke en collectieve wonden onder ogen te zien. We zien de erkenning van wonden als liefdevol handelen op de weg naar innerlijke en uiterlijke vrede. We zijn vastberaden onze angsten onder ogen te zien en ons daarbij met anderen te verbinden. Wij menen dat verschillen en diversiteit bij een leerproces horen op de weg naar eenheid en willen dit meer en meer belichamen. Wij ervaren de dringende noodzaak te begrijpen, wat oorlog veroorzaakt en wat vrede. We ervaren de noodzaak tot een transformerend vredesonderwijs, zien hiervoor de kans en zijn bereid hieraan een bijdrage te leveren.”
Structuur van de vredesdagen
De dagen werden gestructureerd door meditaties ’s ochtends en ’s avonds, diepe uitwisseling in Council en Inquiry, reflectie middels schrijven, maar ook door rondleidingen in het kamp en door het meewerken aan projecten van het herinneringscentrum. Binnen deze veilige structuur vond iedereen ruimte voor haar of zijn persoonlijke proces en voor afgestemd contact met anderen. De overweldigende aanwezigheid van de plaats – voor menigeen een intensieve uitdaging – opende compassie voor de gebeurtenissen in de concentratiekampen van de nazi’s, maar ook mededogen voor de huidige plaatsen van nood en geweld. De veilige setting droeg ook bij tot de uitdagende waarneming van eigen slachtoffer –en dader aandelen, het kunnen ervaren van eigen gevoelens van schuld en schaamte.
Een veld van verbondenheid
De individuele deelnemers werden gauw deelnemers van één groep, parels uit Indira’s net, die elkaar spiegelden. Er ontstond een organisch geheel, dat door de dagen heen groeide, sensitiever werd en zich uitdrukte in aandachtige betrokkenheid voor elkaar. Zo ontstond een veld van verbondenheid, waarin veelvoud en verscheidenheid erkend werden en bijdroegen aan een openende kracht van ontvouwing.
Helende inzichten
Een paar stemmen aan het eind van de dagen: “Iets heeft zich geopend” – “Ik heb contact gekregen met afgesplitste, verdrongen aspecten” – “Ik kan nu mijn gevoelens van gefragmenteerd zijn begrijpen en er meer zorg voor dragen” – “Er is iets in mij gesmolten” – “Ik heb eindelijk woorden gevonden voor datgene, wat ik van mezelf weggehouden heb” – “Er is iets verbazingwekkends, iets mysterieus gebeurd, dat mij heeft veranderd” – “Dit is een direct gevolg van ons werk hier – diep in de aandelen van mijn eigen daderschap te kijken” – “Ik ervaar zoveel dieper de liefde voor het leven en de zegen van de mogelijkheid, het leven in al zijn aspecten te verkennen” – “Door deze beoefening blijf ik opmerkzaam voor het onrecht, dat mens en natuur wordt aangedaan” – “Mijn hart is zachter geworden – en krachtiger”.
