We zijn geen ik – we zijn een ik-wij
Vredesles 3
Willen we leren wat de oorzaken zijn van vrede en oorlog dan is het zaak om de realiteit onder ogen zien. Alleen op basis van waarheid kunnen we weten hoe we vrede kunnen ondersteunen en oorlog een halt toe kunnen roepen.
Maar wat is de waarheid? We weten allemaal dat we het met elkaar hierover grondig oneens kunnen zijn. Toch zijn er een paar basiswaarheden die ons helpen om congruent met de waarheid te leven. Hier de eerste basis-waarheid:
We zijn geen ik. Wij zin een ik-wij.
We zijn een individu dat de hele evolutie in zich draagt. Vanaf celdeling één zijn we een ik-wij. We dragen onbewust de rijkdom, de veerkracht en de talenten van onze voorouders in ons. We dragen ook onbewust het verwerkte én niet verwerkte trauma van onze voorouders in ons.
Soms worden we door onverwachtse huidige ontwikkelingen geraakt met een diepte die we niet verwachten. We weten vaak niet waar zo’n reactie vandaan komt. De oorzaak zou eens kunnen liggen in het DNA dat je van je voorouders hebt geërfd.
En hier de kern van de derde les: de oorzaak van ons lijden in het heden ligt vaak in het onverteerde verleden van onze ouders, grootouders en voorouders.
Geheime gebieden
We zijn ons hiervan vaak niet bewust. Het onverteerde lijden van onze voorouders is een soort geheim gebied, dat als een blinde vlek jaren en jaren kan voortbestaan in onze families en onze sociale en culturele omgeving. In tijden van gevaar en angst kunnen deze geheime gebieden aan het licht komen.
Het kan een hele uitdaging zijn om dit met een open, respectvolle en niet-oordelende geest te onderzoeken. Bij onverwerkt trauma, dat wellicht al generaties lang wordt doorgegeven kan het teveel gevraagd zijn om dit in je eentje te contempleren. We hebben hierbij de liefdevolle, onvoorwaardelijke aanwezigheid van een ander nodig, zodat we niet alleen zijn in de heftigheid van onze ontdekkingen, pijn, verbijstering of rouw.
Het samenzijn in een vredesmeditatie kan onze veerkracht versterken. In een wij-veld kan het onverteerde verleden gedragen worden door velen. We ondersteunen elkaar om dieper te kijken naar dat wat voor ons individueel te groot of te veel is.
We dragen zowel de schatten als de wonden van onze voorouders in ons. Kunnen we elkaar helpen hiervan getuige te zijn? Kunnen we elkaar helpen om het onverteerde verleden veilig aan het licht te brengen en te transformeren?
In de volgende oefening kun je dit onderzoeken:
De schatten en wonden van onze voorouders ontmoeten
Deze meditatie kun je het beste doen met een aantal gelijkgestemde meditatie-vrienden.
Ga gemakkelijk zitten en neem de tijd om bewust te worden van je lichaam. Misschien dat je opmerkt hoe de zwaartekracht te voelen is in je lichaam. Misschien kun je merken dat de aarde je draagt, zonder dat je iets hoeft te doen.
Je kunt ook een hand leggen op je hartstreek en contact maken met het zachte ritme van je adem. Neem de tijd om bij deze natuurlijke veiligheidsankers een tijdje te verblijven.
Herinner je nu de rijkdom, de veerkracht en de talenten, die jij mee hebt gekregen van je ouders, grootouders en voorouders.
Het zou kunnen zijn dat door deze uitnodiging juist het tegendeel opduikt: de schade of de wonden die we ons herinneren van onze familie. En die ons wellicht nu nog hinderen of belemmeren. Mocht dit gebeuren, dan druk het niet weg. Het is waardevolle informatie.
Wat je wel kunt doen is het gift van het leven wat je van je voorouders hebt ontvangen op de voorgrond van je aandacht te brengen. Het feit dat je leeft is de meest basale gift van je voorouders. Het feit dat je ademt is mogelijk omdat je het leven hebt ontvangen van je voorouders. Zijn er nog andere giften die aan je door zijn gegeven en die je kunt waarderen en eren?
Neem waar hoe deze contemplatie resoneert in je stemming. En van hieruit hoe deze stemming resoneert in je lichaam. Blijf hier een tijdje met je aandacht bij en als dit goed voelt kun je het ook als een veiligheidsanker gebruiken.
Onze ouders, grootouders en voorouders hebben ons ook niet-verwerkte geschiedenis meegegeven. Je hoeft maar een, twee of drie generaties terug te gaan en je komt een geschiedenis van oorlog, hongersnood, armoede of onrecht tegen. We zijn ons hiervan niet vaak bewust. Hoe is het om je welbewust te richten op de wonden en het niet-verwerkte trauma dat je van je voorouders hebt meegekregen?
Ook hierbij kan het tegendeel opduiken: we kunnen ons hier soms juist de goede dingen herinneren, begrip hebben, respect ervaren voor wat zij hebben moeten doorstaan in tijden van nood. Ook dit is geen goede of foute reactie. Het is waardevolle informatie.
Hoe reageert je lichaam als je je opent voor de mogelijkheid dat onverwerkte wonden van je voorouders nog steeds om verwerking vragen in jou? Kun je hier benieuwd naar zijn? Of wordt het teveel? Of voel je juist niets? Welke reactie je ook hebt, het is waardevolle informatie. Neem de tijd om het met hoofd, hart en buik op te merken. Mocht het te veel worden of mocht je merken dat je in je denken schiet, navigeer dan weer naar een van je veiligheidsankers.
Gun jezelf een pauze en rust uit.
Hoe is het om jezelf waar te nemen als een ik-wij-wezen, dat het DNA van de ouders, grootouders en voorouders in zich draagt?
Wat komt er dan tot bewustzijn? Maakt het je sterker of maakt het je zwakker om zowel de schatten als de wonden van je voorouders uit te nodigen zich te tonen?
Deze blog is geschreven door Dorle Lommatzsch, hoofddocent van de Academie voor Open Bewustzijn. De Academie voor Open Bewustzijn verzorgt sinds 2010 opleidingen, workshops en trainingen op het gebied van mindfulness en communicatie. We zetten ons in voor vredesonderwijs en maatschappelijke vernieuwing in allerlei vormen. Klik hier en lees meer over ons aanbod.
