Reguleren via bewegen
Blog 6 in de serie neuro-sensitieve meditaties
Het autonome zenuwstelsel is het instrument waardoor we ons door de dag heen reguleren. Het autonome zenuwstelsel is een ritmisch instrument. Het is een beweeglijk instrument. Het meest direct ervaren we dit via de beweeglijkheid van onze adem.
Ademen is bewegen. Bewegen is ademen. Adem en bewegen zijn niet van elkaar te scheiden. Het een is niet mogelijk zonder het ander. Longen en borstkas vullen zich en krimpen. Ons middenrif wordt bol en hol op het ritme van de adem.
Als we actief worden gaan we meer bewegen en reageert onze adem hierop met de stimulatie van de sympathicus, waardoor onze hartslag hoger wordt en onze longen zich meer kunnen vullen. Als we tot rust willen komen verminderen we onze bewegingen en blijft er tenslotte nog maar één beweging over: de rustige ademhaling van onze longen. Het parasympathische systeem van het autonome zenuwstelsel, dat een remmende functie heeft, is dan dominant.
Omdat ademen en bewegen zo nauw samenwerken kan bewegen een ingang zijn om onszelf te reguleren. In deze blog leer je hoe je dit kunt doen.
Oefening eerste deel:
de beweeglijkheid in je ademruimte waarnemen
Leg een hand op je borstkas en een handrug op je rug. Voel het volume van je borstkas en de beweeglijkheid van de adem. Hoe nemen je handen de ruimte waar in je borstkas? Hoe reageert je adem hierop? Hoe is het om de beweeglijkheid van je hartruimte waar te nemen? Verandert hierdoor je adem? Je stemming? Je gedachtewereld?
Leg vervolgens de rechterhand op je rechterflank en de linker hand op je linkerflank. Voel de afstand of het volume tussen je beide handen. Hoe is het om het volume tussen je beide handen waar te nemen en je te realiseren dat dit jouw leefruimte is? Hoe reageert je adem? Hoe reageert je gevoel van ruimte? Doet dit ook iets met je stemming of misschien zelfs met je gedachtewereld?
Leg nu beide handen boven op je schouders met de vingertoppen naar de rug toe. Adem naar je vingertoppen toe en voel hier hoe het volume toeneemt en afneemt. Hoe is het om ook hier beweeglijkheid op te merken? Hoe reageert de rest van je lijf op de waarnemingen via je handen? Wat komt vanzelf in jouw bewustzijn?
Gun jezelf nu een pauze.
Oefening tweede deel:
De beweeglijkheid van je adem uitbeelden middels een gebaar
Merk op hoe je zit. Voel wat er stabiel is. Merk op dat de aarde je draagt, zonder dat je iets hoeft te doen.
Kun je ook opmerken wat er levendig is in je lijf op dit moment? Waarschijnlijk valt je dan op dat je ademt. Hoe is het om de beweeglijkheid en het ritme van je adem op te merken?
Merk op wat de aandacht voor stabiliteit en levendigheid doet in je lichaam van regulatie, het autonome zenuwstelsel.
Richt je aandacht nu op je beide handen en vraag jezelf af:
Welke beweging ontstaat spontaan als ik de beweging van mijn inademing zou uitbeelden?
Welke beweging ontstaat spontaan als ik de uitademing zou uitbeelden?
En…hoe werken deze twee bewegingen samen op het ritme van je adem?
Zorg ervoor dat de bewegingen van je armen en handen licht en gemakkelijk gaan.
Zijn ze klein of groot?
Snel of langzaam?
Behoedzaam of krachtig?
Of alsmaar veranderend?
Gun jezelf nu een pauze. Misschien wil je een aantal minuten stil zijn om waar te nemen wat het verkennen van bewegen en ademen met je doet. Wat valt je hierbij op?
Bewustzijn via bewegen
Je hebt nu zelf ervaren hoe adem en bewegen samenwerken. Je hebt misschien ook ontdekt dat dit niet alleen iets doet met de zelfregulatie van het lichaam, maar ook een invloed kan hebben op je gemoedstoestand en het denken.
Om de relatie tussen bewegen en gemoedstoestand en denken dieper te exploreren kun je de volgende oefening doen:
Oefening: De taal van bewegen
Neem eerst weer de tijd om te ontdekken waar jij in je lijf stabiliteit kunt waarnemen.
Neem ook de tijd om waar te nemen waar jij levendigheid waarneemt. Gun jezelf een aantal ademhalingen de tijd om dit waar te nemen.
Richt je aandacht nu weer op je handen.
Maak een gebaar dat voor jou vertrouwen uitdrukt.
Wat doen je handen en je armen dan spontaan?
Wat gebeurt er dan in je romp? Verandert je adem? Je gevoel van ruimte? En zo ja, hoe?
Verandert dit misschien ook je stemming, je gedachten? Je gevoel van ruimte?
Laat je handen dan weer teruggaan naar je schoot.
Neem de tijd om waar te nemen wat er nu in je bewustzijn vanzelf tevoorschijn komt.
Richt je aandacht nu opnieuw op je handen.
Maak een gebaar dat voor jou vrijheid uitdrukt.
Wat merk je hierbij op in je autonome zenuwstelsel?
Verandert je hartslag? Je ademritme?
Verandert je stemming, je gedachten, je gevoel van ruimte?
Laat na een tijdje je armen en handen weer zinken. Je kunt je hierbij voorstellen dat twee onzichtbare handen en armen nog steeds hetzelfde gebaar maken.
Wat ontdek je dan?
We gaan nu een derde gebaar verkennen.
Zou je ook een gebaar kunnen vinden dat voor jou vrede uitdrukt?
Wat doen je armen en handen dan spontaan?
En wat gebeurt er dan in je lichaam? In je stemming? In je gedachtenwereld?
Welke woorden of welk beeld zouden bij jouw vredesgebaar passen?
Wat ontdek jij?
Veiligheidsanker in een gebaar
Alle drie gebaren hebben een effect op ons lichaam maar ook op ons bewustzijn. Door gebaren kunnen we ons bewustzijn veranderen in samenwerking met het autonome zenuwstelsel. We werken dan samen met onze instinctieve intelligentie. Elk gebaar heeft een eigen ‘kleur’ en sfeer.
Heb je de verschillen opgemerkt?
Is er een gebaar dat je bijzonder helpt om je thuis te voelen bij jezelf?
Gebruik het dan als veiligheidsanker in je dagelijkse leven. Het gebaar wordt dan een werktuig waarmee je je kunt reguleren richting veiligheid, veerkracht en balans.
Deze blog hoort bij de cyclus van zeven neuro-sensitieve meditaties die de Academie voor Open Bewustzijn aanbiedt in het najaar van 2023.
Kijk hier in de agenda naar ons aanbod.
