Creëer een vredes-oase!
Vredesles 7
Welk bewustzijn leidt tot oorlog? Welk bewustzijn tot vrede? Wat kunnen we doen om een vredig bewustzijn bij onszelf en anderen mogelijk te maken? Kunnen we een vredes-oase creëren?
Bewustzijn en brein
Je wist het misschien niet maar in de vorige zes lessen hebben we alle lagen van ons brein onderzocht.
Ons bewustzijn is natuurlijk niet hetzelfde als ons brein. Maar ons brein is wel belangrijk om de mogelijkheden en beperkingen van ons bewustzijn op het spoor te komen. En dat betekent: door breinkennis zijn we goed geïnformeerd over wat vredesonderwijs mogelijk maakt en wat vredesonderwijs hindert. We weten hierdoor namelijk precies welke krachten hierbij spelen, hoe ze werken en – dit is heel belangrijk – hoe we een creatieve respons kunnen geven. Als we goed geïnformeerd zijn over de krachten die in ons brein werkzaam zijn dan leren we verantwoording te nemen voor de kiem die tot strijd en conflict leidt. En we leren hoe we de kiem kunnen leggen voor vrede, in onszelf en in onze omgeving. We werken creatief samen met ons brein!
Laten we even terugkijken…
De hersenstam lessen
In de eerste lessen hebben we onze behoefte aan veiligheid onderzocht en zijn we ons bewust geworden van instinctieve krachten, die ons bewustzijn beïnvloeden. Dat zijn lessen die met onze hersenstam te maken hebben.
De lessen voor ons emotionele brein
In de daaropvolgende lessen hebben we onszelf leren kennen als een ‘ik’ dat diep gevormd is door het ‘wij’, door onze sociale omgeving, met name in onze kindertijd. We hebben ook gekeken naar onze afhankelijkheid, die we in onze huidige tijd vaak ontkennen, maar die de basis is van alle leven. Afhankelijkheid die zowel een geschenk is maar natuurlijk ook valkuilen heeft.
We hebben gekeken naar de mogelijkheid dat ons huidige leed wellicht niet alleen te maken heeft met ons eigen onverteerde verleden, maar ook met het onverteerde verleden van onze ouders, grootouders en voorouders.
Dit zijn lessen waarbij we ons emotionele brein leren kennen, het limbische systeem, dat ervoor zorgt dat we veilig en in verbinding blijven en vermijden of bevechten wat ons bedreigt, met name in onze relaties.
De lessen voor het denkende brein
We hebben moedig onderzocht dat ook wij het potentieel van daderschap en slachtofferschap in ons dragen. En dat we geneigd zijn de wereld in te delen in ‘wij’ en ‘zij’.
Dit zijn thema’s van ons denkende brein – de neocortex – waarbij het toekennen van waarden en betekenissen een grote rol speelt bij ons gevoel van vrede of het gevoel van conflict. Gevoelens van veiligheid of onveiligheid worden in de neocortex gekoppeld aan denkbeelden, oordelen en waarden over onze leefwereld. Onze denkbeelden zijn verre van neutraal omdat ze rusten op de instinctieve lagen van ons brein, die gaan over veiligheid en onveiligheid. Daarom kunnen we zo geraakt worden door meningen en interpretaties over de groepen tot die we wél of niet behoren en over het wel en wee in onze maatschappij.
De lessen van de prefrontale cortex
En ten slotte hebben we de prefrontale cortex aangesproken, die ons helpt overzicht te bewaren, processen te observeren en keuzes te bepalen. Middels de prefrontale cortex zijn we in staat de bewustzijnsprocessen die tot vrede en oorlog leiden moedig onder ogen te zien, erbij te blijven, desnoods naar veiligheid te navigeren en er begrip en compassie voor te ontwikkelen.
We hebben ook onze prefrontale cortex aangesproken door ons begrip en compassie uit te breiden naar alle mensen, ook de mensen die we ‘vreemden’ noemen of ‘de anderen’. Metta-meditatie is mogelijk dankzij het voorstellingsvermogen van de prefrontale cortex!
Dit zijn allemaal prachtige mogelijkheden die we dankzij onze prefrontale cortex kunnen aanspreken, oefenen en versterken.
Maar er is nog meer te zeggen over het brein.
Ons brein is een relatie-zintuig
Ons brein is namelijk niet alleen een werktuig voor ons individuele bewustzijn. We beschouwen ons bewustzijn vaak als iets van onszelf, gescheiden van andermans bewustzijn. Maar ons brein is in eerste instantie een relatie-zintuig. Het is gemaakt om onze interactie met onze omgeving te voorspellen. Ons brein is ook niet af, het is in ontwikkeling. Het faciliteert namelijk ook ons vermogen het nog niet gekende te bedenken en nieuwe mogelijkheden te creëren. Het is onze prefrontale cortex die hierbij een heel bijzondere rol heeft. Dit gebied in ons brein maakt het mogelijk dat we ons een gewenste toekomst kunnen voorstellen.
En hier de kern van vredesles 7:
We kunnen ons een veilige en vredige toekomst voorstellen. We kunnen bedenken welke stap we kunnen zetten om dit in onze omgeving en samen met anderen mogelijk te maken en in handelen om te zetten. We worden mede-scheppers!
Creëer een vredes-oase!
We kunnen onze onmogelijkheden en moeilijkheden aandacht geven, soms is dat ook nodig…maar we vergeten vaak de kracht die er is om ons een toekomst voor te stellen, waarin we vrijer en voller kunnen leven wie we zijn.
Onze wensen zijn de bruggen naar onze roeping. Dat wat we willen en wensen is een deel van onze ontvouwing. We zijn wezens in beweging, in constante verandering, we zijn mede-scheppers.
De toekomst roept ons. We zijn in staat om ons een (vredige) toekomst voor te stellen die we nu nog niet manifesteren. We kunnen ons voorstellen wat voor talenten en vaardigheden tot bloei komen, welke vruchten rijp worden. We kunnen ons voorstellen dat we vaardig of zelfs meester zijn van wat nu in de kiem aanwezig is.
Dit scheppende vermogen wil ik graag aanmoedigen door jullie mee te nemen in een visualisatie waarbij je je eigen potentieel ontdekt om een vredes-oase te creëren voor jezelf en jouw omgeving.
Meditatie: De toekomst die ons roept
Zoek een positie die relaxed is en rechtop. Misschien met gesloten ogen. Hoe is het om hier samen te zitten (als je met meerderen mediteert)? Hoe landt dit in jou? Wat leeft er in jou?
Luister naar je fysieke lichaam, wat is de beweging in je lichaam? Misschien kun je je voorstellen dat je dieper in je lichaam aankomt samen met je uitademing. Kun je voelen dat de aarde je draagt?
Terwijl je uitademt richt je je aandacht nu op je hart. Onderzoek of je je bij elke uitademing wat meer kunt ‘landen’ in je hart. Misschien dat je borst of hart zich wat meer opent, heel zacht.
Luister vanuit hier naar je emotionele lichaam. Hoe voelt je emotionele lichaam nu? Wat is levendig? Wat is verborgen?
Wees dan met je aandacht bij je ogen en bij de onderste kant van je oogkassen. Gebruik je adem om er dieper in te landen. Misschien dat je ogen wat kunnen ontspannen of de spieren rond je ogen.
Luister vanuit hier naar je mentale lichaam. Je vermogen tot begrijpen zetelt hier, jouw gedachten, je intellect. Wat gebeurt hier? Hoe luid of hoe stil is het hier? Misschien kun je zelfs de ruimte tussen je gedachten en verhalen opmerken?
Misschien kun je dan ook de ruimte opmerken om je heen, en ruimte opmerken tussen ons in het wij-veld, tussen jou en anderen in de wereld. Een ruimte waarin wij allemaal bestaan en waar het leven plaatsvindt…
Misschien kun je hier wat rusten. Nodig jezelf uit hierbij present te zijn.
Graag neem ik je nu mee voor een experiment, waarbij jij je toekomstige ik of zelf kunt leren kennen.
Als je ervoor klaar bent nodig dan je toekomstige ik uit zich te tonen, je potentialiteit… misschien samen met een beeld zoals een bloem die zich opent of een vrucht die rijp is…wat komt er spontaan op?
Voel je fysieke lichaam. Stel je voor dat naast je of bij je jouw toekomstige zelf zit of staat. Verplaats dan letterlijk je lichaam naar je toekomstige zelf. Een minieme verschuiving of verplaatsing van je lijf is al voldoende.
Wat gebeurt er dan?
Neem een moment en voel wat er nu in je lichaam gebeurt, op jouw toekomstige plek. Een plek waar je toekomstige ontwikkeling al realiteit is. Daar waar je al krachtiger kunt belichamen wie je ten diepste bent. Hoe voelt dat in je cellen? Welke delen zijn bereikbaar voor je?
Zelfs als het ongemakkelijk voelt of je denkt dat er niets gebeurt, blijf open onderzoeken en verkennen. Alles is waardevolle informatie.
Verbind je opnieuw met je toekomstige ik. Wat is dan levendig in je emotionele lichaam?
En hoe verschijnt je mentale leven in je als je verankerd bent in je toekomstige zelf?
Kijk nu vanuit overzicht naar al deze verschillende dimensies: wat ervaar je dan? Hoe is dan je gronding, je eigen innerlijke ‘ja’ of ‘nee’?
Als je verder wilt spelen en exploreren, kun je nu een thema nemen.
B.v. hoe verschijnen mijn relaties vanuit de toekomstplek? Hoe mijn werk?
Wat verschijnt dan in mijn lichaam? In mijn emoties? In mijn beelden of denken?
Ook als dit moeilijk is of je denkt, dit werkt niet voor mij, dan is dat in orde. Nodig jezelf uit mogelijke verwachtingen of oordelen te laten voor wat ze zijn.
Als laatste stap: Kijk vanuit je toekomstige zelf naar jouw zelf-van-nu. Heb je vanuit dit toekomstige zelf een liefdevol of begripvol woord of advies? Een ondersteuning voor jouw zelf-van-nu?
Is er een gevoel voor het pad wat mogelijk is? Kijk of je dit vriendelijk waar kunt nemen…
Rust dan weer in je toekomstige zelf. Stel je voor dat je reeds gerealiseerd hebt wat voor jou kostbaar is. Hoe voelt dit in je lijf? In je cellen?
Open je naar de mensen nu in ons wij-veld, die allemaal hun toekomst en hun potentialiteit ervaren of verkennen, de anderen die ook hun toekomst aan het exploreren zijn…
Sluit nu de meditatie af. Wat heb jij ontdekt?
Voel de grond, de beweging van je adem in je lichaam. Is er een impuls uit je lijf om te bewegen?
Je kunt je ogen openen. Hoe is het om de anderen om je heen waar te nemen?
Neem wat stille momenten om deze ervaring te laten zijn, misschien wil je iets delen, misschien wil je stil zijn.
