Je bekijkt nu Het hartbrein en het buikbrein

Het hartbrein en het buikbrein

Er schuilt wijsheid in ons lichaam!
Aandacht voor de informatie die het lichaam ons schenkt is een wezenlijke focus in elke meditatie en draagt bij aan onze zelfkennis. Lichaamswijsheid is niet langer een  zweverig sprookje. Kennis uit de neurowetenschappen bevestigt dat: ons lichaam verzorgt ons met kennis, die aanvullend werkt op de informatie die we van ons brein ontvangen. Ons lijf is een wezenlijke bron van lichamelijke, emotionele en sociale informatie.

 

Een voobeeld

Stel dat je een bekende tegenkomt. Jullie zoeken dan beide (onbewust) een natuurlijke afstand tot elkaar. Is de afstand te klein of te groot? Dan reageert ons lijf met ongemak. We voelen ons niet prettig: of té intiem, of té afstandelijk. We zijn ons meestal van dit soort ‘weten’ niet bewust maar  intuïtief houden we wél de gepaste afstand in de gaten. Het gaat hierbij over een heel ander soort kennis dan ons intellectuele inschattingsvermogen. Het gaat hier om een kennis of een weten dat direct uit ons lichaam komt.

 

Hoe komt het dat ons lichaam deze kennis heeft?

We zien ons brein als een orgaan dat alleen in ons hoofd zetelt. Dat klopt niet. De hersenstam reikt namelijk tot diep in ons lichaam doordat hij doorloopt richting onze ruggengraat via het autonome zenuwstelsel. Je zou het autonome zenuwstelsel kunnen zien als een in het lichaam vertakt brein. In ons lichaam vinden we letterlijk hersenachtige vertakkingen met structuren die op neuronen – dat zijn zenuwcellen in onze hersenen – lijken.

 

Het darmbrein en het hartbrein

Zo bestaan er in onze darmen zoveel neuronen-netwerken dat je ze zou kunnen vergelijken met de hoeveelheid hersenen die een kat heeft (zie onze boekentip hieronder). Ons beroemde onderbuikgevoel heeft dus een neuronale basis. Ook in ons hart zijn er soortgelijke neurale netwerken. Ons hart is dus niet alleen een pomp voor ons bloed maar ook een plek van informatie. Bovendien loopt de informatiestroom niet alleen vanuit de hersenen naar het lichaam maar ook vanuit het lichaam naar de hersenen. Dat is de fysiologische reden waarom yoga, lichaamswerk en sporten onze stemming en ons denken direct kunnen beïnvloeden. Onze hersenen ontvangen de fysieke signalen uit het lijf, reageren hierop en veranderen. Ook bij opstellingen – een therapeutische onderzoeksvorm, waarin we gebruik maken van verschillende posities in de ruimte – komen we direct in contact met verrassend nieuwe lichaamsinformatie.

 

Lichaamsintelligentie in een opstelling

Heb je wel eens een opstelling gedaan? Zoals gezegd maken we in een opstelling gebruik van verschillende posities in de ruimte. Telkens als we van positie veranderen verandert subtiel of opvallend ons lichaamsgevoel. Daardoor verandert vaak ook onze stemming en onze gedachten. We komen zodoende in contact met een wonderlijke lichamelijke intelligentie. We ontmoeten hier vaak ‘vergeten’ informatie die in ons lichaam opgeslagen ligt. Dit is de werking van ons impliciete geheugen. We nemen lichaamsveranderingen waar, die ook weer onze stemming en gedachten beïnvloeden en zodoende ook ons brein. We krijgen door een opstelling opeens onverwachte inzichten en verrassende oplossingen. Een wonderlijk fenomeen, dat we  pas kunnen (h)erkennen, als we het zelf aan den lijve hebben ondervonden.

 

Ontmoet je hart- en buikbrein

Hier een kleine oefening om je hart- en buikbrein te leren kennen:

  • Neem drie vellen papier en schrijf daarop: hoofd, hart en buik. Verdeel deze drie papieren in de ruimte.
  • Ga dan op een van de drie posities staan. Bij voorbeeld op het papier waar je ‘buik’ op hebt geschreven. Hoe voelt het in je lijf om hier te staan? Laat je denkbeelden over je buik los, en laat je verrassen.
  • Zo verken je ook de posities ‘hoofd’ en ‘hart’. Telkens onderzoek je hoe je lichaam op deze positie reageert. Wat neem je waar? Spreek dit hardop uit.
  • Ga dan in een overzichtspositie staan. Stel je voor dat je vanuit jouw overzicht met betrokkenheid en liefde aanwezig bent bij alle drie posities. Wat valt je dan op? Hebben de drie posities een relatie met elkaar? En zo ja, welke? Zou je die relatie willen veranderen? Wat is daarvoor nodig?
  • Geef de verschillende posities eventueel een andere plek en test in je lichaam of alle drie delen van je lichaam zich op hun gemak voelen.
  • Wat komt jou tot bewustzijn als je jezelf op deze manier verkent? Noteer het hier: __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Audio-track: Ontmoet je hart- en buikbrein
Luister hier naar de audio-track: Ontmoet je hart- en buikbrein

Voor de Mindfulness-trainer

Deze blog sluit goed aan bij de thema’s uit de zesde les van een MBCT-training.

Onze boekentip

Giulia Enders: De Mooie Voedselmachine, de charme van de darmen. Op bladzijde 119 vind je informatie over de hersenen van de darmen.

[siteorigin_widget class=”WP_Widget_Media_Image”][/siteorigin_widget]
 De Academie voor Open Bewustzijn verzorgt sinds 2010 opleidingen, workshops en trainingen op het gebied van mindfulness en communicatie. We werken met de eeuwenoude wijsheid uit het boeddhisme én met de nieuwste inzichten uit de neurowetenschappen. Kijk hier en leer meer over ons aanbod.

Dit bericht heeft 3 reacties

  1. S.

    Ik denk dit ook, gebaseerd op mijn ervaringen met mijn baarmoeder. Het lijkt nl. dat ik ter plekke hard ga ‘bloeden’ op de momenten wanneer ik zelf emotioneel word, over dingen waar ik nu aan werk bij mezelf of zelfs ook wanneer ik met iemand app of contact heb die heel veel voor mij betekent. Het gebeurt dan echt instant, en het lijkt dus alsof mijn lichaam, mijn baarmoeder, direct reageert op mijn hartstoestand of mijn gemoed. Het is niet altijd zo, maar vaak wel. Ik loop sinds 1,5 jr. met bepaalde symptomen aangaande mijn baarmoeder, die uiteraard uitgebreid is onderzocht en bekeken, maar waar alles verder goed mee is. Het zal (buiten deze ervaringen om) gewoon hormonaal zijn allemaal, doch wat ik hierboven beschrijf viel me op.

  2. S.

    Ik heb een vraag. Kan het ook zo zijn dat de baarmoeder, die natuurlijk ook in de buikstreek ligt, reageert op bv. het hart of het brein (emoties bv.)? I

    1. Dorle Lommatzsch

      Ik vermoed van wel.Heel ons lichaam met al zijn cellen heeft trouwens emotionele en fysieke informatie, die wij- als we er ons van bewust worden – kunnen vertalen naar een zin of een overtuiging met cognitieve informatie.Het lijkt me logisch dat de baarmoeder hier niet van uitgesloten is. Dat is mijn ervaring bij het werken met lichaamsbewustzijn. Maar wetenschappelijke literatuur heb ik hier nog niet over gelezen. Wat is jouw ervaring?

Reacties zijn gesloten.