Je bekijkt nu Het feel-good stofje oxytocine en mindful aanraken

Het feel-good stofje oxytocine en mindful aanraken

Aanraking

Onze handen hebben een wonderlijk talent: het talent om open, aandachtig en fijn afgestemd aanwezig te zijn. Ze zijn eigenlijk van nature mindful. Aanraking is een onmisbaar onderdeel in onze relaties. Dat geldt ook voor de relatie die we met onszelf hebben. Als we bijvoorbeeld een hand op ons hart leggen ontstaat er voor de meeste mensen een gevoel van koestering en geruststelling. Als we onszelf mindful aanraken dan is dat eigenlijk een soort metta meditatie (meditatie op liefdevolle vriendelijkheid). Onze handen gedragen zich als een goede vriend. Ze voelen het fijne én het ongemakkelijke of pijnlijke zonder voorkeur of afkeer en…blijven erbij aanwezig. Onze handen zijn sensitief zonder enig oordeel. Het is onze mind die een oordeel toevoegt. Zodra we ons oordeel los laten kunnen onze handen hun metta-werk doen.

Oxytocine: het feel-good-stofje van aanraking

Het ervaren van respectvolle en afgestemde aanraking draagt bij aan een gevoel van welzijn in ons lichaam. Maar niet alleen ons lichaam vaart hier wel bij ook ons brein reageert hierop door het aanmaken van het feel-good stofje oxytocine. Een stofje dat ertoe leidt dat we ons veilig, tevreden en verbonden voelen. En wonderlijk genoeg gebeurt dat ook als we onszelf aanraken of masseren.

Wat is oxytocine?

Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd, omdat het in belangrijke mate bijdraagt aan de fijne gevoelens die we ervaren in contact met anderen. Oxytocine is een hormoon en een neurotransmitter. Oxytocine speelt een belangrijke rol bij vriendschappen, liefdesrelaties en seksualiteit. Oxytocine wordt ook aangemaakt als we een goed gesprek voeren of gezellig bij elkaar zijn, bij momenten waarin we intimiteit en plezier met elkaar ervaren. Het stofje speelt dus een belangrijke rol als het gaat om sociale contacten en het plezier wat we daardoor beleven. Oxytocine wordt daarom ook aangemaakt als we gezamenlijk mediteren en tijdens een goed afgestemd mindful coachgesprek.

Een rem op stress

Oxytocine blijkt ook een remmende werking te hebben op stress en angst. Dat komt doordat oxytocine de werking van het rechter deel van de amygdala afremt. De amygdala is in ons brein de detector van gevaar. Als we boze of dreigende gezichten zien, dan wordt onder invloed van oxytocine de amygdala-reactie afgezwakt. We kunnen onze angstreactie dan beter beheersen. We blijven rustiger en objectiever inschatten, wat wijzelf en de ander nodig hebben. We gaan uit van vertrouwen, kunnen ons beter invoelen in anderen, en kunnen beter leren.

Een boost voor je gezondheid

Ook op onze gezondheid heeft oxytocine een weldadige uitwerking. De bloeddruk wordt verlaagd, er worden minder stresshormonen aangemaakt en onze spijsvertering verloopt effectiever. Oxytocine wordt ook aangemaakt bij warme en ritmische aanraking, zelfs bij een massage die we aan onszelf geven.

Meer lezen over het onderwerp?

Kristin Neff schrijft in haar boek ‘zelfcompassie’ o.a. over de werking van zelfaanraking bij stress.

Ook boeiend: het boek van Barbara Fredrickson: Liefde 2.0. Beide boeken kan ik van harte aanbevelen.

In de volgende oefening kun je de werking van oxytocine bij jezelf leren kennen (en ervaren wat dat met liefdevolle vriendelijkheid – met metta – te maken heeft):

Oxytocine-meditatie

Je kunt deze oefening zittend of staand doen.

Voorbereiding: leg pen en papier klaar, zodat we mogelijke uitspraken, oordelen en beweringen van onze innerlijke criticus op deze oefening kunnen noteren. Door te noteren wat onze criticus roept verkleinen we de kans dat we met zijn/haar kritische kanttekeningen geïdentificeerd raken.

  • Richt je aandacht op je handen. Voel de warmte in je handen. Voel hun aanwezigheid. Voel de ruimte van je handen en de ruimte rondom je handen.
  • Breng nu je handen naar een van je voeten. Onze handen voelen, ze oordelen niet. Ze raken aan en er ontstaat een wisselwerking tussen de voet die aangeraakt wordt en de sensitieve afstemming van onze handen.
  • Hoe is deze wisselwerking? Hoe reageert de voet op jouw handen?
  • Raak op deze manier al jouw lichaamsdelen een voor een aan.
  • Merk daarbij op dat je handen precies weten of ze fijn of stevig moeten aanraken, langzaam of sneller, draaiend, kloppend of strijkend. Onze handen hebben het talent ons moeiteloos aan te voelen.
  • Merk op dat je handen geen oordeel hebben. Onze handen voelen het fijne én het ongemakkelijke of pijnlijke zonder voorkeur of afkeer. Ze zijn nabij, hoe dan ook.
  • Als de criticus zich meldt en hier commentaar levert, schrijf je dit op. Om vervolgens terug te gaan naar de massage terwijl je jezelf opnieuw uitnodigt open en benieuwd verder te masseren.
  • Hebben je handen alle delen van je lijf ontmoet en verkend? Neem dan nu de tijd om de werking van jouw zelfmassage op te merken. Ga hiervoor gemakkelijk zitten. Is je stemming veranderd? Is de sfeer van je gedachten veranderd? Hoe voelt je lichaam nu?
  • Hoe is het met jouw ‘knuffelhormoon’ oxyticine nu gesteld?
  • Hoe is het om metta direct via je handen te ervaren?
 

Deze blog is geschreven door Dorle Lommatzsch, hoofddocent aan de de Academie voor Open Bewustzijn.

De Academie verzorgt sinds 2010 opleidingen, workshops en trainingen op het gebied van mindfulness en communicatie. We zetten ons in voor vredesonderwijs en maatschappelijke vernieuwing in allerlei vormen. Klik hier en lees meer over ons aanbod.