Mindfulness is voor velen een eerste ontmoeting om anders met stress en lastige emoties te leren omgaan. Mindfulness kent een belangrijk principe: alleen vanuit een veilige bedding – hoe minimaal ook – kunnen we onze stress en pijn transformeren. Stress transformeert niet als we ons vanuit paniek of afweer op ons ongemak richten. Stress is alleen te transformeren als de stress in een bedding van veiligheid aan het licht mag komen. Om veiligheid te ondersteunen hebben we hulpbronnen nodig.

Hulpbronnen bij stress

De eerste hulpbron die je bij een mindfulness-oefening krijgt aangeboden is de uitnodiging tot open, vriendelijke en niet oordelende aandacht. Daarnaast worden we uitgenodigd om onze adem en ons lichaam waar te nemen:  een simpele maar tevens zeer krachtige  hulpbron om anders te leren omgaan met stress, frustratie of andere ongemakkelijke gevoelens.  Al deze elementen uit de mindfulness-training hebben een kalmerend, maar ook activerend effect op onze hersenen. Het gevolg is dat onze hersenen meer geïntegreerd werken. We ontwikkelen veerkracht doordat we op een vriendelijke en compassievolle manier onze bewustzijnsprocessen leren kennen en leren aansturen.

Dankbaarheid als hulpbron

Dankbaarheid is een van de gevoelens die we zelfs in donkere tijden nog kunnen oproepen. Hoe groot onze problemen ook zijn, we kunnen ons wél realiseren, dat er altijd iets over blijft dat ons dankbaar doet voelen. Meditatie op dankbaarheid activeert daarbij ons vermogen de goedheid van het leven opnieuw waar te nemen en te waarderen.  Ons sympathisch zenuwstelsel wordt positief geactiveerd als we ons gunnen om een tijdje aan al die grote en kleine dingen te denken waarvoor we dankbaar zijn. Het cultiveren van dankbaarheid is daardoor een ondersteuning en versterking van onze innerlijke veerkracht en balans. Onze levenslust keert terug terwijl we minder in strijd zijn met onszelf en anderen.

Dankbaarheid in lichaam en brein

Ook al is dankbaarheid een geestelijke gesteldheid, toch is het niet alleen een gedachte of emotie. Als we het gevoel dieper onderzoeken en nauwkeuriger waarnemen, ontdekken we dat het ook een lichaamsgevoel is. Onze energie in ons lichaam verandert positief als we ons dankbaar voelen. Misschien wordt ons hart warmer, of voelen we een uitdijende energie. Als we dit soort waarnemingen in ons lichaam kunnen ervaren en benoemen dan verdiepen we ons contact ermee en maken datgene wat goed voelt sterker. We leren dankbaarheid te belichamen. En ons brein vormt neuronale paden van dankbaarheid, die sterker worden naarmate we ons vaker toestaan dankbaarheid aandacht te geven.

Waarschuwing!

Daarbij hoort een kleine waarschuwing: Meditatie op dankbaarheid kan ook niet-dankbaarheid of aversie tegen dankbaarheid aan het licht brengen. Dat is niet fout of slecht, maar simpelweg datgene wat we ontdekken. Dankbaarheid kun je alleen uitnodigen. Maar je kunt het niet afdwingen. De kunst is om hier gelijkmoedig te zijn, welke reacties we ook bij onszelf opmerken.

Probeer het maar zelf uit:

Oefening: dankbaarheid uitnodigen

De volgende oefening kun je alleen doen of met een partner.

• Ga gemakkelijk zitten, voel de zwaarte in je lichaam en de lichtheid van je adem. Neem hiervoor 5-7 minuten de tijd.
• Nodig jezelf uit om je aandacht open en vriendelijk te laten zijn. Zijn er oordelen? Herken ze en ga terug naar je adem of je lijf.
• Schrijf nu 10 dingen op waarvoor je dankbaar bent.
• Misschien dat zich hier een kritische of cynische stem meldt. Als dat gebeurt, schrijf dan op een apart vel papier, wat deze stem zegt. Leg dit papier rechts of links van je neer (en niet vóór je).
• Neem de tijd om waar te nemen hoe de aandacht voor dankbaarheid je stemming beïnvloedt. Heeft die stemming een plek  in je lijf? En zo ja, waar voel je dat in je lichaam? (ook hier kan je criticus zich weer melden: schrijf zijn opmerking op en ga door met observeren van je lichaamsreacties).
• Als je met een partner bent: Neem alle twee de tijd om vijf minuten te spreken over de dingen, mensen en gebeurtenissen die je dankbaar doen voelen.
• Heb daarbij ook aandacht voor de reacties in je lichaam op dankbaarheid. Waar kun je dankbaarheid voelen in je lijf?
• Wat ontdekken jullie?

Dankbaarheid kun je trainen!

Wil je het gevoel van dankbaarheid in je leven versterken, dan is het zaak om dagelijks te trainen. Alleen zo kan zich een positieve gewoonte vormen, waarop we blijvend terug kunnen vallen. Onze hersenen zijn plastisch, maar veranderen pas blijvend na een aantal weken oefenen. De uitnodiging is daarom om iedere dag even te gaan zitten om 10 dingen op te schrijven, waarvoor jij je dankbaar voelt. Je kunt dit extra ondersteunen door met een  vriend af te spreken dit dagelijks te delen via de mail. Let op: Alléén delen is genoeg, de ander hoeft geen commentaar te geven. Uitwisselen wat dit na een aantal dagen of weken met je doet, mag uiteraard wel en is meestal ook erg leuk!

De Academie voor Open Bewustzijn

We verzorgen trainingen en opleidingen op het gebied van mindfulness en communicatie. Zin in een workshop of training? Ga dan naar onze agenda.