Sukhvinder Obhi, een neurowetenschapper aan de McMaster universiteit in Ontario heeft op basis van wetenschappelijk onderzoek vastgesteld dat mensen met veel macht gemiddeld genomen, een slecht functionerend systeem van spiegelneuronen hebben. Spiegelneuronen spelen een belangrijke rol bij het hebben van empathische gevoelens voor anderen. Hij noemt dit “the power paradox”, die inhoud dat we, wanneer we eenmaal macht hebben, de capaciteiten die we primair nodig hadden om macht te verkrijgen, verminderen. (Wil je het artikel lezen? Ga dan naar deze link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23815455#)

 

In de praktijk betekent dit dat mensen met macht het risico lopen dat ze zich slechter in kunnen leven in anderen, maar ook dat ze de eigen inzichten van groter belang vinden dan de inzichten van anderen. Deze processen doen zich bij allerlei vormen van macht voor. Het kan zowel gaan om professionele macht (beroepsgroepen met een hoog maatschappelijk aanzien) als om hiërarchische of politieke macht. In de praktijk betekent dit dat mensen met macht aan een neurologisch aftakelingsproces beginnen met betrekking tot hun empathische vermogens en daarmee ook hun vermogen tot communicatieve afstemming. Sukhvinder geeft hier tal van voorbeelden van en ook in de praktijk zijn er volop voorbeelden van leiders die zo overtuigd zijn van het eigen gelijk dat ze desnoods letterlijk over lijken gaan.
 

De interessante vraag is hoe dit te voorkomen is. Een eerste optie is het delen van macht. Samen werken onder gelijken die weten dat het van belang is om de verschillen te koesteren en die in staat zijn tot een kritische dialoog, levert een belangrijke bijdrage aan het voorkomen van uitwassen van machtsconcentratie. Daarnaast kan ieder individu leren en oefenen om te leven vanuit kwetsbaarheid en verbondenheid als uitdrukking van een empathische basishouding. Empathische vermogens zijn noodzakelijk om je te kunnen inleven in de wereld en de problemen van anderen. Macht zonder empathie is daarom een gevaarlijke combinatie.

 

Een houding van mindfulness – dat wil zeggen een open, empathische en niet-oordelende aandacht – vormt het fundament waarop een heel ander perspectief zichtbaar wordt. We leren ons te openen voor het feit, dat we kwetsbaar zijn, de ander nodig hebben, en dat we de wereld uiteindelijk niet kunnen controleren. Dat zou je als een probleem kunnen zien, maar het tegendeel is waar. Deze inzichten blijken juist bij de dragen aan een leiderschap dat niet verslaafd is aan macht. Kwetsbaarheid blijkt geen zwaktebod te zijn maar juist tot meer contact te leiden. Beseffen dat we de ander nodig hebben leidt tot wederzijds respect en het opbloeien van talenten. De bereidheid controle los laten leidt juist tot een realistischer aansluiten op de daadwerkelijke ontwikkeling en is dus effectiever. De mindful manager ervaart juist voldoening door het talent, de deskundigheid en competentie van elke medewerker maximaal aan te spreken.

 

Binnen de opleiding “Mindful Management” houden we ons onder andere met de bovenstaande thema’s bezig. Inzichten vanuit de boeddhistische psychologie en haptonomie worden ingezet voor de ontwikkeling van empathische vermogens en wijsheid in combinatie met managementvaardigheden.

 

In oktober 2021 starten we een derde jaargang van de opleiding Mindful Management. Voor nadere informatie of de opleiding passend is neem contact op met Ben van de Brand: ben@openbewustzijn.nl of 06-51153990

Voor meer informatie klik hier.

Ben van den Brand

Docent Mindful Management
Academie voor Open Bewustzijn