Meditatie zichtbaar maken
Bij mindfulness denken we aan meditatie. Bij meditatie denken we aan stil zitten. We zitten stil en nodigen ons uit tot open en vriendelijke waarneming. Er ontstaan wellicht inzichten. Wij leren door observatie of we onszelf ondersteunen of juist dwarszitten.
Maar wist je dat je hetzelfde proces ook actief zichtbaar kunt maken? En dat je daarbij ook nog inzicht krijgt in wat je mogelijkheden zijn om je brein aan te sturen? Dit kun je doen middels een mindfulness-opstelling. Dat gaat zo:
Mindfulness-opstelling
In een mindfulness-opstelling doe je hetzelfde wat je ook in een meditatie doet: je observeert gedachten, gevoelens en lichaamssensaties en alle reacties die je hierop hebt. Maar in een opstelling volgen wij dit proces actief: we leggen een aantal A4tjes op de grond. Ieder A4tje vertegenwoordigt een bepaalde meditatie-inhoud. We gaan erop staan zodra een bepaalde inhoud zich in de mind aandient. De 6 A4jtes waar we mee beginnen zijn: gedachte, criticus, gevoel, lichaamssensatie, adem en overzicht.
Basisoefening
Maak van elk gebied een kaart (A4) waar je op kunt gaan staan.
Verdeel de kaarten in de ruimte.
– Word je bewust wat je nu in dit moment waarneemt. Als dat een gedachte is, stap dan op de kaart ‘gedachte’. Neem waar hoe het hier voelt in je lichaam.
– Word je opnieuw bewust wat je nu in dit moment waarneemt. Als dat een gevoel is, stap dan op de kaart gevoel. Heb ook aandacht voor het lichaamsgevoel in deze positie.
– Word je gewaar wat er nu in je bewustzijn op de voorgrond is. Als dat een lijfgevoel is ga dan op de kaart ‘lichaam’ staan. Vertraag, en neem de tijd om de sensatie van het lichaam wat langer te voelen.
– Komen er tussendoor ook oordelen op? Ga dan staan op de kaart van de criticus. Hoe voelt hier je lijf?
– Ga zo verder in je onderzoek, terwijl je steeds van moment tot moment volgt, wat de meeste aandacht trekt in je bewustzijn.
– Ga zo nu en dan welbewust ook op de kaart ‘adem’ en ‘lichaam’ staan. Merk op wat de aandacht voor deze twee gebieden doet met je gedachten, gevoelens en de criticus.
– Ga zo nu en dan welbewust op de kaart ‘overzicht’ staan. Hoe voelt je lijf hier? Merk op hoe het is als je al jouw ervaringen en bewegingen overziet. Ontstaan er inzichten? En zo ja, welke?
– Ga eventueel hierna zitten in meditatie, terwijl je dezelfde gebieden innerlijk opmerkt. Wat komt jou nu tot bewustzijn?
Creatief met variaties
Natuurlijk zijn hierop vele variaties te bedenken. Zo kun je kwaliteitskaarten toevoegen b.v. vriendelijkheid, mildheid, moed of speelsheid. Je kunt er ook kinderkaarten van maken of alleen met beelden werken. Als je hier eenmaal de slag te pakken hebt, dan kom je vanzelf op variaties die precies passen bij wat jij nodig hebt of bij wat de mensen nodig hebben waarmee je werkt.
Lees in deze bijlage enkele uitgewerkte mogelijkheden. Veel oefenplezier!
De Academie voor Open Bewustzijn ontwikkelt nieuwe werkvormen op basis van neurowetenschap en boeddhistische psychologie. We verzorgen sinds 2010 opleidingen en trainingen op het gebied van mindfulness en communicatie in drie regio’s in het land.