De afgelopen jaren zien we binnen de politiek en binnen de samenleving een toename van confronterende standpunten met bijpassend gedrag. Profileren en gelijk halen lijken belangrijker dan nieuwsgierigheid, creativiteit en verbinding creëren.
 

Dat is jammer want we leven in een tijdperk waarin verbinding en creativiteit belangrijker zijn dan ooit tevoren. Alle complexe problemen waar we ons mee geconfronteerd zien vragen immers om nieuwe en multidisciplinaire oplossingen die door het oude denken en handelen, van waaruit deze problemen zijn ontstaan, niet opgelost kunnen worden. Multidisciplinair samenwerken vraagt om het vermogen zich daadwerkelijk met anderen te verbinden. De complexe problemen van deze tijd vragen om creativiteit van waaruit zich nieuwe wegen en oplossingen kunnen ontwikkelen.

Het lijkt paradoxaal dat er in een tijd waarin we zoveel behoefte hebben aan nieuwe wegen en nieuwe vormen van samenwerking en verbinden, een trend zichtbaar is die juist kiest voor stoere retoriek en confrontatie. Wanneer we ons echter realiseren dat er zoveel onzekerheden en schijnbaar ongrijpbare problemen zijn, is het eigenlijk logisch dat er behoefte is aan zekerheden en voorspelbaarheid. Stoere praat en stevige standpunten van ‘sterke’ leiders, voorzien hier voor een deel in en creëren, in ieders geval tijdelijk, de illusie van een overzichtelijke en daarmee veilige wereld. Dit type leiderschap baseert zich op oude waarden en oude zekerheden en is daarom niet geschikt om de transitie naar een nieuwe samenleving met oplossingen voor de problemen van deze tijd, te maken. Dat is jammer want leiderschap is wel noodzakelijk voor de ontwikkeling van deze nieuwe samenleving. Het zal echter niet het oude leiderschap zijn dat ons vooruit helpt.

Er is echter behoefte aan een diepe transitie van leiderschap. De ontwikkeling naar een nieuwe samenleving met oplossingen voor de problemen van deze tijd vraagt om leiderschap gebaseerd op nieuwsgierigheid, creativiteit, verbinden, delen van macht en vormen van collectief leiderschap. Deze nieuw vormen van leiderschap kunnen zich alleen maar ontwikkelen in een context van oprechte aandacht voor elkaar, met veiligheid en zachtmoedigheid als basis.

Veiligheid en zachtmoedigheid lijken softe waarden, die misschien voor de meeste mensen vreemd zijn in verband met leiderschap. Toch zijn juist deze twee begrippen essentieel willen we leiding geven aan multidisciplinaire en co-creatieve samenwerking. De reden is eenvoudig: zonder veiligheid is er geen vertrouwen. Zonder vertrouwen kan er geen open en creatieve verbinding plaats vinden. Zonder vertrouwen kan er geen macht gedeeld worden.

Zachtmoedigheid is – naast het bewaken van veiligheid – voor de nieuwe leider een essentiële basishouding. Het woord ‘zachtmoedigheid’ bestaat uit twee gedeelten: zacht én moedig. Zacht verwijst naar ons vermogen de ander van binnenuit te begrijpen door empathische afstemming. Zelfs bij personen, waarmee we het niet eens zijn. Dat vraagt om de moed om het uit te houden bij verschillen, onze oordelen te parkeren, en met een open mind de ontmoeting aan te gaan: zachtmoedig, dus.

Ik pleit daarom voor een fusie tussen leiderschap, veiligheid en zachtmoedigheid. Binnen de opleiding Mindful Management houden we ons bezig met deze fusie. Vanaf september 2019 zal de derde leergang Mindful Management als leergang van de Academie Voor Open Bewustzijn van start gaan.

Wie durft?

Voor meer informatie klik hier!

Ben van den Brand, docent Mindful Management

Januari 2019